Opschalen QR-codes met THT-datum: een nieuw rapport van ECR
"Wat je niet kunt zien, kun je ook niet beheren." Dat is het uitgangspunt van 'Scaling QR Codes with Embedded Date Codes', een nieuw rapport van ECR Retail Loss dat opnieuw aandacht vraagt voor een bekend probleem in de supermarktsector: de beperkte zichtbaarheid van houdbaarheidsdata op bederfelijke producten.
Handmatige controles komen nog vaak voor en voedselverspilling blijft een hardnekkige kostenpost. Daarom wordt de sector aangespoord om sneller over te stappen op een slimmere aanpak. De QR Code powered by GS1, met houdbaarheidsinformatie, biedt een veelbelovende oplossing.
Het rapport van ECR beschrijft de voorwaarden die nodig zijn om deze oplossing succesvol in te voeren vóór 2030. Het is opgesteld in samenwerking met meer dan 60 experts op het gebied van voedselverspilling en 25 retailers. De bevindingen geven zowel strategische richting als een praktische aanpak. Lees verder voor een samenvatting van de belangrijkste thema’s en aanbevelingen.
Van statische labels naar dynamische data
De traditionele barcode wordt al meer dan 50 jaar in winkels gebruikt en heeft goed dienst gedaan. Maar hij kan geen informatie bevatten die nodig is om houdbaarheidsdata (THT-datums) goed te beheren. Zoals het rapport uitlegt: “Het gebruik van 2D/QR-codes met daarin THT-datums en andere productinformatie is een grote kans. Deze technologie wordt gezien als een echte doorbraak, met veel mogelijke toepassingen.”
De QR Code powered by GS1 kan, naast unieke identificatie (GTIN), ook extra informatie bevatten zoals batch-, serienummer en THT-datum, allemaal in één scanbare code. Hierdoor kunnen winkels automatisch bijhouden wanneer producten over de houdbaarheidsdatum gaan. Dat helpt om voedselverspilling te verminderen en zorgt ervoor dat schappen op tijd worden aangevuld. Ook voorkomt het dat producten na de THT-datum nog verkocht worden. Als de kassa de THT-datum kan scannen, geeft dat klanten meer vertrouwen. Het maakt producten veiliger en helpt winkels om te voldoen aan wet- en regelgeving.
Regelgevende veranderingen op komst
Net als in de farmaceutische sector, waar wetgeving producttraceerbaarheid verplicht stelt, zou de voedselretail de volgende kunnen zijn. De Europese Unie wil de voedselverspilling per persoon tegen 2030 halveren, en regelgeving zal daarbij waarschijnlijk een belangrijke rol spelen.
Zoals het rapport stelt: “Zodra 2D/QR-code technologie een hulpmiddel wordt om aan wetgeving te voldoen, verandert het gesprek binnen bedrijven. Dan gaat het niet meer om de vraag óf men overstapt, maar wanneer, en binnen welke termijn, om aan de regels te blijven voldoen." De QR Code powered by GS1 is geschikt om deze verandering te ondersteunen. Het uniforme, machinaal leesbare formaat biedt een sterke basis voor traceerbaarheid en rapportage.
Standaarden op de eerste plaats
Zonder duidelijke afstemming over hoe QR-codes worden ingevoerd, kan de overstap vertragen. Verschillende formaten en onduidelijke eisen voor gegevens zouden alleen maar onnodige complexiteit veroorzaken. GS1 standaarden bieden een gedeelde structuur die nodig is om QR-codes met THT-datum overal in de keten te laten werken; van producent tot winkelvloer.
Het rapport benadrukt: “Niets zal de invoering en opschaling van 2D/QR-codes zo sterk vertragen als het bestaan van concurrerende, en mogelijk niet-compatibele, standaarden.” Met een gezamenlijke aanpak voor codering, plaatsing en het scannen van de codes kan de sector vertrouwen opbouwen en sneller vooruitgang boeken.
Voedselverspilling moet prioriteit op bestuursniveau zijn
De voordelen van de QR Code powered by GS1 met THT-datum – zoals automatische prijsverlagingen, efficiëntere aanvulling en betere naleving van regelgeving – komen alleen tot hun recht als het verminderen van voedselverspilling een belangrijk doel is binnen het bedrijf.
Kortom: het succesvol inzetten en opschalen van 2D/QR-codes lukt alleen als voedselverspilling een topprioriteit is. Winkels die dit strategisch aanpakken, krijgen sneller de investeringen, het leiderschap en de aandacht die nodig zijn om deze technologie effectief te gebruiken.
Sterk leiderschap vereist
Het rapport adviseert om één verantwoordelijke persoon aan te wijzen.
Deze persoon moet verschillende afdelingen coördineren, de planning bewaken en zowel binnen als buiten het bedrijf het belang van de verandering onder de aandacht brengen.
Zoals het rapport stelt: “Het aanwijzen van één persoon met duidelijke verantwoordelijkheid en aanspreekbaarheid zorgt voor een centraal aanspreekpunt voor leiderschap, planning, afstemming en communicatie.”
Technologische gereedheid in het bedrijf
Zodra de strategische doelen duidelijk zijn en er een verantwoordelijke is aangewezen, is de volgende stap het beoordelen van de technologie. Scanners, mobiele apparaten en systemen in de winkel moeten QR-codes nauwkeurig en betrouwbaar kunnen verwerken.
Zoals het rapport aangeeft: “Het is essentieel dat de snelheid en nauwkeurigheid van transacties behouden blijven, om negatieve gevolgen voor de klant te voorkomen.” Een soepele klantbeleving is cruciaal om QR-codes succesvol in winkels in te voeren.
Teams binnen de organisatie betrekken
Verandering op deze schaal hangt af van mensen. Van winkelmedewerkers en kassiers tot supply chain- en IT-teams, veel verschillende functies spelen een rol spelen bij de invoering van deze technologie. Goede training, duidelijke communicatie en ruimte voor feedback helpen om nieuwe processen en routines goed in te voeren.
Zoals het rapport stelt: "Het succesvol opschaling van 2D/QR-codes hangt sterk af van de actieve betrokkenheid en inzet van medewerkers in de hele organisatie." Daarom is het belangrijk dat iedereen begrijpt wat de verandering voor hen betekent en waarom die belangrijk is.
Leveranciers hebben tijd en ondersteuning nodig
Om QR-codes met THT-datum te gebruiken, moeten leveranciers hun etiketten aanpassen. GS1 biedt hiervoor richtlijnen en ondersteuning. Maar ook retailers spelen een belangrijke rol, vooral door kleinere leveranciers te helpen.
Volgens het rapport is het belangrijk om vroeg samen te werken met gemotiveerde leveranciers om het proces snel op gang te brengen. Een stapsgewijze aanpak, duidelijke standaarden en heldere communicatie maken de overgang voor leveranciers makkelijker.
Consumentenvertrouwen opbouwen
QR-codes tonen niet alleen de THT-datum, maar kunnen via apps ook extra info geven, zoals ingrediënten, voedingswaarden en herkomst. "Consumenten moeten dit als betrouwbaar en gemakkelijk zien. Het opbouwen van vertrouwen en acceptatie is essentieel," volgens het rapport. In de beginfase helpt duidelijke uitleg in de winkel en ondersteuning van personeel om verwarring te voorkomen en vertrouwen op te bouwen.
Geen stakeholders buitensluiten
Een succesvolle uitrol moet voor iedereen werken. Consumenten zonder smartphones, leveranciers met beperkte mogelijkheden en winkels die oudere systemen gebruiken, hebben allemaal praktische oplossingen nodig. "Als de technologie niet volledig inclusief is, of wordt gezien als nadelig voor een bepaalde groep, kan het adoptietempo ernstig worden belemmerd." De industrie moet daarom tijdig beginnen en leren van eerdere ervaringen.
Klaar voor actie
"QR-codes met THT-datum opschalen” biedt een geloofwaardige en gezamenlijke aanpak voor adoptie. Met de QR Code powered by GS1 heeft de industrie al een bewezen oplossing in handen die klaar is voor opschaling. Zoals het rapport duidelijk laat zien, zijn de voorwaarden voor succes nu gedefinieerd en worden ze steeds urgenter. Steeds meer retailers hebben nu het inzicht, de hulpmiddelen en samenwerkingen die nodig zijn stappen vooruit te zetten. Met gerichte inzet kunnen QR Codes powered by GS1 helpen verspilling te verminderen, processen efficiënter te maken en het vertrouwen van consumenten te vergroten. Zo wordt de sector beter voorbereid op de uitdagingen van de toekomst.
"Door samen te werken, is de kans veel groter dat we meer verkopen en minder verliezen." Nu is het tijd om te handelen.
